Json là 1 chuẩn dữ liệu đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả trong việc biểu diễn dữ liệu. Với sự gọn nhẹ nhưng rất linh hoạt Json đã được rất nhiều ngôn ngữ lập trình hỗ trợ, đồng thời rất dễ giao tiếp giữa các ngôn ngữ lập trình với nhau.
Bài viết này không đi quá sâu mà chỉ hướng dẫn các bạn hiểu để khai thác sự linh hoạt của Json trong Python.
Để test nhanh các bạn có thể sử dụng Jupyter notebook
Json có cấu trúc như thế nào
Hiểu đơn giản Json có 2 dạng: Object và Array. Object là 1 đối tượng chứa các element trong đó, còn Array chứa nhiều Object. Object được bao trong ngoặc {}, còn Array được bao trong ngoặc [].
Nhưng sự linh hoạt của Json cho phép trong Object có Array, trong Array cũng có thể chứa nhiều Array, tùy theo nhu cầu của bạn. Tuy nhiên hay sử dụng nhất là 1 json object biểu diễn dữ liệu của 1 class.
Khi bạn gọi hàm print(type(object)) thì kết quả là dict, đó là dictionary – kiểu từ điển.
Các ví dụ về sử dụng Json trong Python
Object sinh viên đơn giản
|
1 2 3 4 |
student1 = { "name": "vo hung vi", "birthday" : 1990 } |
Như vậy ta có thể lấy họ tên và năm sinh của sinh viên này bằng cách lấy element có tên là name và birthday:
|
1 2 |
print(student1["name"]) print(student1["birthday"]) |
Array lớp học tại Đại học Cần Thơ có nhiều object sinh viên
|
1 2 3 4 |
classA = [ {"name": "vo hung vi", "birthday" : 1990}, {"name": "nguyen van A", "birthday" : 1991} ] |
Như vậy ta có lớp k32 có 2 sinh viên, để lấy sinh viên 1 và 2 (index là 0 và 1):
|
1 2 |
student1 = k32[0] student2 = k32[1] |
Kiểu array của trường dữ liệu
Ta có 1 sinh viên có nhiều lần làm lại CMND và vẫn giữ nguyên số, vậy trường CMND là 1 Array của sinh viên đó
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 |
student1 = { "name": "vo hung vi", "birthday" : 1990, "CMND" : [ {"CMND_num" : "0001222211", "date" : "01/01/2000"}, {"CMND_num" : "0001222211", "date" : "02/02/2001"}, ] } CMND1 = student1["CMND"][0] CMND2 = student1["CMND"][1] print(CMND1) print(CMND2) |
➡ {'CMND_num': '0001222211', 'date': '01/01/2000'}
{'CMND_num': '0001222211', 'date': '02/02/2001'}
Đếm số Object trong Array
Chỉ cần sử dụng hàm len() là biết được số lượng sinh viên trong lớp
|
1 2 3 4 5 |
k32 = [ {"name": "vo hung vi", "birthday" : 1990}, {"name": "nguyen van A", "birthday" : 1991} ] print(len(k32)) |
➡ 2
Đếm số Element trong Object
Ta cũng dùng hàm len() là được
|
1 2 3 4 5 6 7 |
student1 = { "name": "vo hung vi", "birthday" : 1990, "what" : 1990 } print(len(student1)) |
➡ 3
Vòng lặp qua các object trong mảng
|
1 2 3 4 5 6 7 |
k32 = [ {"name": "vo hung vi", "birthday" : 1990}, {"name": "nguyen van A", "birthday" : 1991} ] for student in k32: print(student) |
➡ {'name': 'vo hung vi', 'birthday': 1990}
{'name': 'nguyen van A', 'birthday': 1991}
Vòng lặp qua các object trong mảng kèm theo index
Sử dụng enumerate là được
|
1 2 3 4 5 6 7 |
k32 = [ {"name": "vo hung vi", "birthday" : 1990}, {"name": "nguyen van A", "birthday" : 1991} ] for i, student in enumerate(k32): print(i, student) |
➡ 0 {'name': 'vo hung vi', 'birthday': 1990}
1 {'name': 'nguyen van A', 'birthday': 1991}
Sắp xếp các object trong array
Ví dụ có danh sách các sinh viên trong lớp, muốn sắp xếp theo điểm giảm dần thì làm như sau:
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
k32 = [ {"name": "Vo Hung Vi", "birthday" : 1990, "score" : 3.2}, {"name": "Nguyen Van A", "birthday" : 1991, "score" : 3.6}, {"name": "Tran Thi B", "birthday" : 1991, "score" : 3.0} ] sorted = sorted(k32, key=lambda x: x["score"], reverse=True) print(sorted) |
➡ [{'name': 'Nguyen Van A', 'birthday': 1991, 'score': 3.6}, {'name': 'Vo Hung Vi', 'birthday': 1990, 'score': 3.2}, {'name': 'Tran Thi B', 'birthday': 1991, 'score': 3.0}]
Chuyển đổi
Chuyển json thành string
Chỉ cần ép kiểu qua str() là được hoặc dùng json.dumps()
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 |
student1 = { "name": "vo hung vi", "birthday" : 1990 } jsonStr = str(student1) print(jsonStr) jsonStr2 = json.dumps(student1) print(jsonStr2) |
Load string thành json object
Bạn cần phải import json để load, lưu ý với nháy đơn và nháy kép thì cách gọi khác nhau, nếu không sẽ bị lỗi.
Lưu ý: đúng chuẩn của json là ‘{“element” : “value”}’
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 |
import json import ast str1 = "{'name': 'vo hung vi', 'birthday' : 1990}" #sai chuẩn obj1 = ast.literal_eval(str1) print(obj1) str2 = '{"name": "vo hung vi", "birthday" : 1990}' #đúng chuẩn obj2 = json.loads(str2) print(obj2) |
Đọc ghi file json
Save json object xuống file
|
1 2 3 4 5 |
import json obj = {"name": "Võ Hùng Vĩ", "birthday" : 1990} with open('json_string.json', 'w', encoding='utf-8') as f: json.dump(obj, f, ensure_ascii=False) |
Load json object từ file
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
import json obj = None with open('json_string.json', encoding='utf-8') as f: obj = json.load(f) if(obj != None): print(obj) |
Tìm kiếm trong array json
Tìm kiếm giá trị đã tồn tại hay chưa
|
1 2 3 4 5 6 7 |
arr=[ {"name" : "a", "count" : 1}, {"name" : "b", "count" : 2}, {"name" : "c", "count" : 3}, ] existObj = [obj for obj in arr if obj['name']=='a'] |
[{'name': 'a', 'count': 1}]
Tìm index của object chứa giá trị cần tìm, nếu không thấy thì trả về -1
|
1 2 3 4 5 6 7 8 |
arr=[ {"name" : "a", "count" : 1}, {"name" : "b", "count" : 2}, {"name" : "c", "count" : 3}, ] index = next((i for i, item in enumerate(arr) if item["name"] == "a"), -1) print(index) |
➡ 0
Trong danh sách đoạt giải thể thao có danh sách như bên dưới, tổng hợp lại mỗi người đoạt bao nhiêu huy chương
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 |
from collections import Counter students = [ {"name": "Alice", "medal": "gold", "sport" : "football"}, {"name": "Bob", "medal": "silver", "sport" : "swimming"}, {"name": "Alice", "medal": "bronze", "sport" : "football"}, {"name": "Charlie", "medal": "silver", "sport" : "athletics"}, {"name": "Bob", "medal": "gold", "sport" : "football"}, ] student_counts = dict(Counter(student['name'] for student in students)) print(student_counts) |
➡ {'Alice': 2, 'Bob': 2, 'Charlie': 1}
Tổng kết
Với những example trên mình nghĩ là đủ cho các bạn sử dụng trong 1 số project đơn giản. Và quan trọng nhất là các bạn sẽ thấy json thật dễ dàng sau khi thử thực hành.